Alles wat je wilt weten over pollen, stuifmeel, bijenpollen en stuifmeelpollen
Wat is stuifmeel?
Stuifmeel, ook wel bekend als pollen, kun je zien als een plantenversie van die kleine glittertjes/ glitterstof: het zit overal, blijft overal aan plakken en je krijgt het pas weg met heel veel moeite. Pollen hebben een belangrijke taak: planten helpen voortplanten. Stuifmeelkorrels bevatten de mannelijke zaadcellen van een plant.
Hoe maakt een bloem stuifmeel?
Stuifmeel wordt geproduceerd in het helmknopje (anther voor de kenners), dat bovenop de meeldraad zit. De meeldraad houdt het stuifmeel mooi omhoog zodat het goed zichtbaar en bereikbaar is voor insecten en de wind. Wilde en honingbijen, vlinders, hommels en vliegen allemaal weten ze de helmknop te vinden. In de helmknop groeien kleine cellen die zich delen en veranderen in stuifmeelkorrels. Zodra ze rijp zijn, barst het helmknopje open, alsof de bloem niest, en voilà daar is het stuifmeel.
Hoe herken je stuifmeel?
Stuifmeel kan heel veel kleuren aannemen, afhankelijk van de bloem. Veel stuifmeel is geel, oranje, rood of bevat bruintinten. Maar ook groen, paars en blauw stuifmeel komt in Nederland voor. Het plakt makkelijk en vaak zie je het op bijenpoten, of ligt er opeens een waas over je auto (hallo hooikoortsseizoen) en soms zelfs op je kleren na een wandeling door het park of in een natuurgebied. In het vroege voorjaar laten de wilgen veel stuifmeel los, je ziet dan vaak een laagje geel poeder over auto’s en kleding (oeps, daar gaat je schone was die net aan de lijn hing te drogen…)
Hoe verzamelen honingbijen stuifmeel?
Honingbijen zijn de ultieme stuifmeeljagers. Ze hebben zelfs speciale ‘broekzakjes’ officieel heten dit stuifmeelkorfjes, die zich op hun achterpoten bevinden. Je kunt het verzamelen van stuifmeel door bijen goed in drie stappen ontleden
1. De bij landt op een bloem
Ze snuffelt wat rond en gebruikt haar harige lijf om stuifmeel op te vangen.
2. Het stuifmeel plakt aan haar haartjes
Bijen zijn eigenlijk wandelende stukjes klittenband.
3. De bij gebruikt haar pootjes als kammen
Ze borstelt het stuifmeel naar haar ‘broekzakken’ een soort stuifmeel-rugzakjes aan haar achterpoten.
Hoe slaan bijen stuifmeel op in de bijenkast?
Eenmaal terug in de bijenkast doet de bij een soort ‘stuifmeeldump’.
Ze krabt het stuifmeel van haar pootjes en stopt het in een cel van een honingraat. Daarna wordt het stuifmeel aangestampt, ze gebruiken hun kop of pootjes als een soort mini-stampertje. Daarna worden de pollen vermengd met een beetje nectar of speeksel om er een voedzaam papje van te maken dat bekendstaat als bijenbrood. Dit bijenbrood is het powerfood voor jonge bijenlarven en werkbijen het zit boordevol eiwitten.
En dat is het! Stuifmeel: van meeldraad tot bijenbrood, met een vleugje plantenbiologie en een snufje bijenmagie.
Wil je meer weten over hooikoorts en het gebruik van pollen? Lees dan dit artikel.
Wil je meer weten over stuifmeel? Dan kun je informatie vinden op de websites van
- WUR (Wageningen University & Research) – heeft veel betrouwbare informatie over bijen en planten.
- Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV) – biedt info over de biologie van honingbijen en bijenteelt.
- Floron.nl – voor alles over plantenbiologie en bestuiving.
